Stanisław Moniuszko
|
Stanisław Moniuszko - życie i twórczość
|
|||
|
|||
| 1837 - studiuje w Sindakademie w Berlinie u Karola Rungenhagena; w konkursie na stanowisko dyrektora akademii pokonał Feliksa Mendelssohna; zdobywa wykształcenie malarskie u gdańszczanina Daniela Chodowieckiego 1839 - w Berlinie ogłasza swoje pierwsze pieśni do słów Mickiewicza 1840 - po studiach wraca do Wilna, obejmuje posadę organisty w kościele św. Jana i dyrygenta w teatrze wileńskim, pisze pierwsze operetki 1842 - ogłasza prospekt "Śpiewnika domowego", widząc ogromne zainteresowanie swoimi pieśniami 1842, 1849, 1856 - podróże Moniuszki do Petersburga (ogromny sukces artystyczny) |
|||
|
1844 - ukazuje się I tom "Śpiewnika domowego" (słowo "domowy" zastępowało wtedy nieprzyjemnie brzmiący dla ucha zaborców termin "narodowy"); za życia Moniuszki ukazało się 6 tomów, całość liczy ich 12 |
|||
| 1858 - 1 stycznia premiera "Halki" w Warszawie zakończona olbrzymim sukcesem; Moniuszko udaje się przez Pragę i Weimar (spotkanie z F.Lisztem) do Paryża, tam komponuje operę "Flis", której premiera odbyła się 20 września w Warszawie przynosząc nowy sukces; kompozytor zostaje powołany na stanowisko dyrektora opery w Warszawie1860 - premiery nowych oper Moniuszki: "Hrabina", "Verbum nobile", szkice do "Strasznego dworu" 1862 - w Paryżu ukazuje się wybór pieśni Moniuszki pt. "Echo de Pologne" 1865 - premiera "Strasznego dworu" utrwala triumf kompozytora 1868 - wystawienie "Halki" w Pradze 1869 - wystawienie "Halki" w Moskwie, a w 1870 w Petersburgu1872 - 2 lutego Teatr Wielki w Warszawie wystawia ostatnie dzieło Moniuszki:"Beata"; 4 czerwca Stanisław Moniuszko zmarł nagle w pełni sił twórczych, jego pogrzeb zgromadził blisko stutysięczną rzeszę ludności, która przyszła oddać hołd wielkiemu kompozytorowi. Żegnając go, Jan Chęciński (autor libretta do "Strasznego dworu") powiedział m.in.: "umiał przemawiać Moniuszko tą mową natchnioną dźwięków do każdego pojęcia, umiał przeniknąć nią i wzruszyć, pieśń jego stała się własnością i pociechą wszystkich... jej tony brzmią potęgą artyzmu w przybytkach sztuki, jej dźwięki rozlegają się w miastach i siołach, pod sklepieniami pałaców i pod strzechą wieśniaczej chaty..." |
|||
| Znaczenie twórczości Moniuszki | |||
|
Wyjątkowe znaczenie twórczości Stanisława Moniuszki nie tylko w muzyce, ale w całej kulturze narodowej było oczywiste już dla jego współczesnych - odkąd kolejne "Śpiewniki domowe" weszły do polskich domów a dwie koronne opery : "Halka" i "Straszny dwór" stały się czymś więcej niż wybitnymi dziełami scenicznymi. W czasach szczególnego zagrożenia bytu duchowego narodu rozdartego pomiędzy trzech zaborców, Moniuszko, człowiek o ujmującej skromności, raczej pomniejszał swoje zasługi.
Jednak kult Moniuszki ujawnił się i narastał już za jego życia i objął wszystkie sfery polskiego społeczeństwa od prostego ludu po elity umysłowe i artystyczne. Jego pieśni śpiewano po dworach, jego utwory wokalne stawały się podstawą polskiego śpiewactwa na wszystkich obszarach ziem polskich ; a już szczególnie opery Moniuszki okazały się być pozycjami o ponadczasowym znaczeniu - o czym świadczy ich nieustająca obecność na polskich scenach oraz niesłabnąca wciąż popularność.
Były okresy w polskiej historii, gdy poprzez muzykę Moniuszki oraz zawarte w niej emocje i przesłania Polacy porozumiewali się ze sobą, jednoczyli duchowo oraz utwierdzali w oporze i woli działania. Patriotyczna moc jego dzieł także i dziś emanuje z wielką siłą, choć w równym stopniu waży to, co decyduje o artyzmie Stanisława Moniuszki.
|
|||
